قط زدن قلم

هنر خوشنویسی هنریست که در آن هنرمند بجز زیبا نویسی باید با چند هنر دیگر هم آشنا باشد و این سخن بیانگر این است که خوشنویسی یک هنر منحصر به فرد است و نیازمند به تلفیق با هنر صفحه آرایی.مرکب سازی.کاغذ شناسی و قط زدن می باشد.قط زدن بعد از زیبا نویسی ملاک دیگری است که خوشنویس باید آن را بیاموزد و این کار میسر نمیشود مگر با تکرار مداوم .این کار بیشتر از  اساتید و شاگردان حرفه ای بر می آید که البته نیازمند ابزاری چون قلمتراش استاندارد که شامل اندازه های متوسط برای قلمهای با ضخامت کم و قلمتراشهای بزرگ که برای قط قلمهایی با ضخامت زیاد استفاده میشود که در انواع یک و دو تیغه ساخته میشود.قط زن مناسب و محکم که بیشتر از جنس چوبهای محکم و شاخ کل و بز کوهی استفاده میشود.

در شکلهای زیر زاویه و شکل درست قط زدن نشان داده میشود.

قسمت بیرون در نوک قلم را فاق قلم میگویند و تراش آن قسمت را را فاق زدن میگویند.

قلم  در قسمت نوک دارای دو قسمت ابتدا که به آن وحشی قلم میگویند و قسمت انتها که به آن انسی قلم میگویند.

برای قط قلم ابتداباید وسایلی را در دست داشت که ضروری ترین آنها به شرح زیر می باشد

1.قلم نی:به یک قلم نی مناسب احتیاج است که ترجیحا بنا به سفارش اساتید بیشتر از قلم دزفولی بارنگ قهوه ای سوخته و در قسمت بالای قلم کمی سفید رنگ باشد که به آن قلم پاچه سپید میگویند.

2.قلمتراش. قلمتراش به نسبت قلم در اندازه های مختلف موجود می باشد.اصولا قلمتراشها بسیار تزیینی و زیبا با تیغه ای نازک و در قسمت نوک تیغه به شکل پخ یا نیم هلال می باشد که  این ویژگی منحصر به فرد قلمتراش را از چاقوی معمولی متمایز می سازد.

3.قط زن. برای برش  قلم با قلم تراش به یک جسم فشرده احتیاج است که بتوان نوک قلم را بر روی آن تنها با یک فشار قلمتراش با شیب دلخواه  برید.معمولا جنس آن را از چوب توت.گردو.یا از زرد پی یا پلاستیک فشرده می سازند که برجسته ترین ابزار قط از جنس شاخ کل یا قوچ می باشد.

در تراش قلم نی بین قسمت میدان و تکیه گاه قلم فاصله ای متناسب وجود دارد که فاصله ی نوک قلم تا انتهای میدان قلم درست به اندازه شروع  تکیه گاه تا آغاز میدان قلم خواهد بود.شایان ذکر است که شیب تراش قلم در خط نستعلیق و شکسته تا حدودی متفاوت است.

شیب تراش قلم در خطوط مختلف به شکل زیر خواهد بود.